سوم نوامبر سال ۲۴۵ میلادی شاپور یکم، شاه وقت ایران از دودمان ساسانی که در دوران زمامداری خود ایران را ابرقدرت اول جهان کرده بود دستور بنای شهر قزوین را صادر کرد. کار ایجاد این شهر سه سال طول کشید و در اکتبر سال ۲۴۸ میلادی پایان یافت. نام قزوین از طایفه‌ای به همین نام گرفته شده است. شاپور اول در طول حکومت خود چند شهر تازه ساخت که نام او با پیشوند و پسوندهایی بر آنها گذارده شد اما دستور داد که شهرتازه‌ساز به نام طایفه‌ای که در آن منطقه سکونت داشت «کسپین» نامیده شود که این نام به مرور زمان به‌صورت قزوین در آمده است. در کتب قرون وسطی هم دریای مازندران را دریای قزوین نوشته‌اند. قزوین در سال ۶۴۴ میلادی به تصرف اعراب مسلمان درآمد و در قرن ۱۶ میلادی پایتخت ایران شد و شاه طهماسب صفوی عمارات فراوان در آنجا ساخت؛ تا اینکه شاه‌عباس در سال ۱۵۹۸ میلادی پایتخت را از قزوین به اصفهان ـ شهر مرکزی ایران منتقل کرد.