خونسردی بازار در آستانه ۱۳ آبان

دنیای اقتصاد : فعالان اقتصادی در بازارهای مالی نسبت به آغاز دور دوم تحریم‌های آمریکا بی‌تفاوت بودند؛ درحالی‌که رجزخوانی‌های ترامپ در انتهای هفته گذشته بار دیگر اوج گرفت، در معاملات روز شنبه بورس تهران، شاخص کل رشد اندکی را به ثبت رساند. دلار نیز که در دوره‌های پیشین نوسان شدیدی از اظهارنظرهای تند مقامات آمریکایی تجربه می‌کرد با وجود نزدیک شدن به موعد تحریم‌های نفتی، روند نزولی را به ثبت رساند. به‌نظر می‌رسد پیش‌خور شدن سناریوهای بدبینانه، عاملی برای رفتار خنثای معامله‌گران به کارشکنی‌های آمریکا است.

در اولین روز هفته، در آستانه آغاز دور دوم تحریم‌های آمریکا، بازار ارزداخلی نه تنها روز آرامی را سپری کرد، بلکه چند گام دیگر به کانال ۱۴ هزار تومانی نزدیک تر شد. روز شنبه، شاخص ارزی ۲۰۰ تومان از ارزش خود را از دست داد و به بهای ۱۴ هزار و ۲۰۰ تومان رسید. البته در ساعات انتهای روز، قیمت‌ها کمی رویه افزایش گرفتند. روز گذشته، معامله‌گران بزرگ حضور فعالی در بازار نداشتند و واسطه‌گران خرد نیز بیشتر با احتیاط خریدار یا فروشنده بودن خود را آشکار می‌کردند. مشاهدات میدانی نشان‌دهنده آن بود که در راستای خیابان فردوسی به سوی خیابان منوچهری، تعداد دلالان خرد بازار به شکلی قابل‌ملاحظه کاهش پیدا کرده بود. همزمان معامله‌گران بزرگ بازار نیز در دو مکان سنتی خود یعنی در خیابان ارباب جمشید و پاساژ افشار حضور نداشتند و این دسته به نظر می‌رسید در هیچ جایی دور هم جمع نشده بودند که اقدام به خرید و فروش دلار کنند. این در حالی بود که برخی از کانال‌های اطلاع‌رسانی قیمت به روال سابق اعلام نرخ می‌کردند؛ آن هم در شرایطی که حجم معاملات کاهش قابل‌ملاحظه‌ای پیدا کرده بود.  به گفته یکی از فعالان با تجربه بازار، معاملات در این روزها بیشتر بر مبنای آشنایی‌های قبلی صورت می‌گیرد؛ همچنین خبری از فریادهای خریداران و فروشندگان نیست و معامله‌گران تمایل دارند تا جایی که امکان دارد به‌صورت پنهانی خرید و فروشخود را انجام دهند. یکی از بازیگران با تجربه بازار می‌گوید، برخی دلالان درماه‌های اخیر سودهای کلانی کسب کردند، ولی بخشی از آن را در یک ماه گذشته در نتیجه برخوردهای امنیتی از دست دادند.  به گفته فعالان، برخوردهای یک ماه اخیر با دلالان بازار ارزموجب شده است که این دسته از بازار حداقل به‌طور موقت عقب نشینی کنند. برخی از این افراد باور دارند، در حال حاضر تقاضای زیادی در بازار وجود ندارد و بازارساز نیز همزمان در حال عرضه ارز است؛ در نتیجه تصور می‌کنند بهتر است در چنین شرایطی که احتمال نوسان قیمت‌ها کم است، ریسک برخورد امنیتی را به جان نخرند. در چندین نقطه از محدوده خیابان فردوسی نیز اطلاعیه‌ای در مقابل دیدگان عموم قرار گرفته است که «به‌منظور صیانت از منافع ملی، حسب‌الامر مراجع ذی‌صلاح طرح برخورد جدی با اخلال گران نظام ارزی کشور در دستور کار قرار گرفته است». در بخش دیگر این اطلاعیه عنوان شده که هر گونه خرید و فروش خارج از بانک‌ها و صرافی‌های مجاز تخلف محسوب می‌شود و با خاطیان برخورد می‌شود. به گفته یکی از معامله‌گران، در صورتی که کسی در خیابان خرید و فروش ارز را انجام دهد، و ارزی از او کشف شود، ثبت و ضبط خواهد شد. این موضوع باعث می‌شود که معدود دلالان حاضر در راسته خیابان فردوسی معمولا تلاش کنند ارزی همراه خود نداشته باشند و تنها پس از یافت مشتری در مکانی که امکان دستگیری کم است، تحویل دهند.  در حالی که صرافی‌های خصوصی خلوت بودند، آن سو تر رو به روی یکی از صرافی‌های بزرگ دولتی صف خرید ارز شکل گرفته بود. روز گذشته صرافی ملی به هر فرد مانند روز پنج‌شنبه ۵۰۰ دلار عرضه می‌کرد. قیمت این ارز برای عرضه به افراد عادی تا ساعت ۱۲ ظهر ۱۴ هزار تومان تعیین شده بود. همچنین مسوولان این صرافی عنوان کرده بودند برای دریافت این ارز همراه داشتن کارت ملی الزامی است و در کنار آن شماره تلفنی که فرد ارائه می‌دهد، باید متعلق به خود وی باشد. عده زیادی از کارشناسان باور داشتند، ادامه عرضه ارز به این گونه می‌تواند زمینه‌ساز ورود تقاضای کاذب به بازار شود، ولی عرضه ارز نسبت به گذشته یک نکته مثبت نیز داشت و آن فروش دلار با قیمتی نزدیک تر به نرخ بازار بود.

یکی دیگر از عواملی که روز شنبه به افت قیمت دلار کمک کرد، از نظر فعالان، افت نرخ حواله درهم بود. به گفته یکی از بازیگران با تجربه بازار، دیروز نرخ حواله درهم به زیر ۳ هزار و ۹۰۰ تومان رفت. به اعتقاد فعالان بازار، نرخ حواله درهم و دلار رابطه مستقیم با یکدیگر دارند و نوسان هر یک دیگری را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.  با کاهش قیمت دلار در بازار آزاد، روز شنبه، سکه تمام بهار آزادینیز به مرز پایین تر رفت. دیروز، سکه ۶۰ هزار تومان از ارزش خود را از دست داد و با پایین رفتن از مرز ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومانی روی قیمت ۴ میلیون و ۴۶۰ هزار تومان ایستاد.