وعده جدید برای بازار ارز
1397/08/29
1606
همتی در تازهترین پست اینستاگرامی خود خبر از راهاندازی یک بازار متشکل ارزی مبتنی بر سازوکار «حراج» داده است. رئیسکل بانک مرکزی درخصوص این سازوکار گفته «یکی از دغدغههای اخیر بانک مرکزی در ماههای اخیر راه اندازی یک بازار متشکل ارزی برای معامله آزاد اعم از نقد و حواله اسعار بینالمللی توسط کارگزاران بوده است. در نهایت در مورد راهاندازی بازار معاملات، آزاد نقدی و حواله ارز، مبتنی بر سازوکار حراج، با هدف کشف قیمت ارز و تسهیل نیازهای خدماتی و خرد مردم، با مشارکت بانکها و صرافیهای مجاز و مشارکت و بازارگردانی بانک مرکزی در آینده نزدیک راهاندازی خواهد شد. صادرکنندگان هم میتوانند در چارچوب مقررات اعلامی بخشی از ارز صادراتی خود را در این بازار ارائه کنند.» اگر چه جزئیات و ملاحظات اجرایی این سازوکار هنوز ارائه نشده اما بررسی تجربه اقتصادهای جهانی نشان میدهند بسیاری از کشورها از این سازوکار بهمنظور مدیریت بازار ارزخود استفاده کردهاند و تا حدودی میتوان فرآیند اثر آن را بررسی و ارزیابی کرد. در خصوص پیشنهاد طرح مذکور لازم است ملاحظاتی اساسی که عدم توجه به آنها زمینه شکست سیاستهای مشابه قبلی را فراهم کرده بود مورد توجه سیاستگذار قرار گیرد. بررسی سابقه فضای سیاستگذاری در ایران نشان میدهد در مواقعی سیاستهای مناسبی پیشنهاد شده اما به این دلیل که الزامات و ملاحظات لازم برای اجرای موفق آن رعایت نشده خود در آتش مشکلات دمیدهاند. از طرفی، بررسی تجربه کشورهای خارجی نشان میدهد مکانیزم حراج ارز بهدلیل نقش گستردهای که بازیگران مختلف در قالب شفافیت اطلاعات در آن دارند به مراتب نیاز به «الزامات» و «ملاحظات» کلیدی دارد که اگر رعایت نشوند نتیجه نهایی آن شاید تشدید التهابات کنونی باشد. بررسیها نشان میدهد «ارتباط بازار حراج با بازارهای موازی»، «درجه شفافیت فرآیند حراج»، «عمق بازار» و «فرآیند کشف قیمت» مهمترین الزاماتی است که قبل از اجرای این سیاست باید مورد توجه جدی سیاستگذار قرار گیرند.
مکانیزم عمل حراج
در مکانیزم حراج سه بازیگر عمده «بانک مرکزی»، «خریداران مجوزدار یا (Authorised Dealers) که عمدتا بانکهای تجاری و صرافیها هستند» و «مصرفکنندگان نهایی» (end users) نقش میآفرینند. عمدتا فرآیند حراج بین این ۳ بازیگر مختلف یک فرآیند ۳ مرحلهای را طی میکند: در اولین گام، بانک مرکزی بسته به شرایط موجود و سیاستهای مدنظر، طی روزهای مشخصی در هفته اطلاعیه حراج را با تعیین مقدار حراج، عمومی میکند. در گام دوم، بانکهای تجاری یا صرافیها بهعنوان یک عامل واسطهای، از جانب خریداران نهایی(متقاضیان ارز) در حراج شرکت و در قیمتهای موردنظر، ثبتسفارش میکنند. در نهایت بانک مرکزی سفارشها را براساس قیمت، از بالا به پایین، مرتب میکند. بسته به میزان معامله موردنظر، سفارش دهندگان بالاترین قیمتها را بهعنوان برندگان حراج انتخاب و نتیجه هر حراج را در روزهای بعد از حراج اعلام میکند؛ بنابراین مکانیزم حراج مبتنیبر رابطهای شفاف بین بانک مرکزی و واسطههای بازار است.
جایگاه بازار حراج
بررسی سیاستهای پیشینی که در حیطه بازار ارز پیشنهاد و ارائه شدهاند نشان میدهد مهمترین رمز موفقیت هر سیاست جدید شناخت بازار و پاسخ به نیازهای اجتنابناپذیر آن است. در مجموع در مقطع کنونی دو نوع تقاضای «معاملاتی» و «سوداگری» در بازار ارز وجود دارد که سیاست جدید لازم است شرایطی فراهم کند که تقاضای هر دو گروه متقاضیان را پاسخ دهد. در شرایط کنونی اگر چه بازار «نیما» بخش قابلتوجهی از تقاضای معاملاتی تجار را پاسخ میدهد، اما عدمپاسخ به تقاضای سوداگری باعث شکلگیری بازار آزاد شده که خود زمینه را برای افزایش نرخ ارز در بازار نیما نیز فراهم کرده است. به عبارت دیگر، اگر چه احتمالا در سیستم کنونی بین تقاضا و عرضه ارز در بازار تناسب و تعادل وجود داشته باشد؛ اما تفکیک بازارها باعث شده تا عملا بازار آزاد با مازاد تقاضا مواجه شود و نرخ دلار در این بازار در معرض تغییرات مقطعی عرضه-تقاضا قرار گیرد؛ این در حالی است که اگر بازار متشکل و واحد بود شاید اثر همجمعی باعث میشد تا مازاد تقاضا در بازار آزاد با مازاد عرضه در بازارهای دیگر پاسخ داده شود. به همین دلیل اولین ملاحظه سیاست جدید این است که این بازار حراج چه ارتباطی با بازار نیما و بازار آزاد دارد؟ آیا هر دو متقاضیان معاملاتی و سوداگری ارز قادر به ورود به این بازار هستند؟ اگر بله، چه تدابیری اندیشیده خواهد شد تا عمق بازار به حدی باشد که تقاضای هر دو گروه بدون نیاز به شکلگیری بازار جدیدی پاسخ داده شود؟ اگر بازار حراج بازاری جدای از بازارهای موجود باشد، احتمالا نرخ چهارمی شکل خواهد گرفت که خود دامنه نوسانات در سایر بازارها را افزایش میدهد.
دامنه شفافیت
دومین ملاحظه مکانیزم حراج درجه اهتمام سیاستگذار به شفافیت در این بازار است. در فرآیند حراج سلسلهای از عوامل اقتصادی نقش میآفرینند. بهطوری که متقاضیان نهایی ارز، صرافان، بانکهای تجاری و بانک مرکزی هر کدام بخشی از پازل حراج را تکمیل میکنند. بهدلیل این مشارکت شبکهای، شفافیت سیاستگذار و مکانیزم ارتباطی بازیگران مهمترین پیششرط اجرای موفق حراج خواهد بود. شفافیت به دو دلیل مهم در این بازار نقش میآفریند: اول اینکه در فرآیند حراج ثبت سفارشهای حراج از طریق ارتباط بین واسطهها و خریداران نهایی ارز صورت میگیرد بنابراین در چنین سیستمی اگر جنس تقاضا و نوع متقاضیان برای عموم بازیگران مشخص و شفاف نباشد ممکن است عرضه ارز در معرض ناملایمات عدمتقارن اطلاعات قرار گیرد. به عبارت دیگر درصورتی که سیستم ثبت سفارش حراج، شفاف نباشد ممکن است به دنبال انتقال اطلاعات غیرعمومی بین واسطهها، تقاضای جدیدی در بازار شکل گیرد و دامنه التهابات بازار را گسترده کند. دومین دلیل اهمیت شفافیت در فرآیند حراج به «کشف قیمت» در این بازار بر میگردد.
در سیاستهای مشابه سابق هر گاه سیاستگذار اختیار کشف قیمت را از نیروهای بازار سلب کرده و شیوه تعیین دستوری نرخ ارزرا در پیش گرفته نهتنها زمینه برای تقاضای رانتی فراهم شده بلکه خود تعادل در سایر بازارها را نیز به هم زده است. از طرفی، بررسی تجربه کشورهای خارجی نشان میدهد فرآیند کشف قیمت در بازار حراج به میزان قابلتوجهی به شفافیت بازار بستگی دارد. بهطوری که در این کشورها سیاستگذار اطلاعات مهم حراج مانند «میزان متقاضیان ارز در هر حراج»، «دامنه، سقف و کف قیمت پیشنهادی متقاضیان در هر حراج»، «قیمت و حجم تقاضای برندگان حراج»، «نوع متقاضیان حراج»، «نوع برندگان حراج بر حسب متقاضیان معاملاتی و سوداگری» و «قیمت نهایی برندگان، یعنی آخرین برنده حراج» بلافاصله بعد از هر حراج به اطلاع عموم خواهد رسید. در چنین شرایطی آحاد اقتصادی جزئیات دقیق مربوط به عرضه و تقاضای بازار را دریافت و تحلیل میکنند. نتیجه نهایی این است که در صورت شفافیت کامل، عدماطمینان نسبت به آینده ارز کم خواهد شد و بخشی از تقاضای سوداگری بازار کاهش مییابد. در سوی مقابل، اگر شفافیت لازم در این سیستم ارائه نشود، آحاد اقتصادی قدرت تحلیل بلندمدت بازار را نداشته و چه بسا دامنه تقاضای سوداگری بازار را منبسط کند. بنابراین در خصوص متغیر شفافیت قبل از اجرای مکانیزم حراج سه سوال اساسی قابلطرح است: اول اینکه آیا فرآیند کشف قیمت در خلال تقاضای متقاضیان صورت میگیرد یا سیاستگذار سقف قیمت را به بازار تحمیل میکند؟ دوم این که آیا تدابیر لازم برای شفافیت اطلاعاتی و حذف اصطکاکهای ناشی از عدمتقارن اطلاعات اندیشیده شده است؟ و سوم اینکه اطلاعات جزئی حراج با چه مقیاسی در اختیار عموم قرار میگیرد؟
نقش دیپلماسی ارتباطی
البته در خصوص اجرای چنین مکانیزمی لازم است به جایگاه سیاستگذار پولی و نقشی که سیگنالهای سیاستی او در بازار دارد توجه شود. در اقتصاد بهویژه در خصوص سیاستهای پولی که انتظارات آحاد اقتصادی بهطور لحظهای متاثر از اظهارنظرهای متولیان پولی است، «باورپذیری» مهمترین فاکتوری است که میتواند اصابت سیاستهای بانک مرکزی به هدف را توضیح دهد. هر چه سیگنالها و اظهارنظرهای متولیان پولی زودتر به نقطه عمل برسد در بلندمدت آحاداقتصادی سیاستهای بانک مرکزی را باورپذیر دانسته و بانک مرکزی از طریق این دیپلماسی ارتباطی میتواند بدون وقفه به اهداف خود دست یابد. در طرف مقابل، هر سیگنال یا طرحی از سوی متولیان پولی که به نقطه اجرا نرسد باورپذیری عموم از اهتمام بانک مرکزی را خدشهدار کرده و در نهایت بانک مرکزی در پیشبرد سیاستهای بعدی خود نیز با مشکل مواجه خواهد شد؛ بنابراین اولین نکته مهم در خصوص سیگنال طرح بازار متشکل این است که برخلاف طرحهای پیشین که تاکنون فاصله زمانی زیادی بین پیشنهاد و اجرای آن افتاده، این طرح با یک مکانیزم عمل باورپذیر و در فرآیندی شفاف به اطلاع عموم برسد.
برچسب ها :
ماشین سازی هادی
machinery hadi
industrial
پودر های معدنی
میکرونیزه
آسیاب گوگرد
صنعتی
صنعت ایران
ماشین سازی در ایران
آسیاب ریموند
آسیاب گوگرد صنعتی
خط آهک هیدراته
gcc
pcc
خط خردایش
خط جیگ آبی
برج پاشش
خط تولید گچ
سیستم انتقال مواد
الواتور های تسمه ای
زنجیری
مارپیچ
نوار حلزونی
نوار نقاله
فن سانترفیوژ
گواهی بالانس
کیسه پر کن
توزین مکانیکی
دیجیتال
تلرانس
غبارگیر خشک
bag filter
بگ فیلتر
خیس
غبارگیر آبی
برج پاشش
تاییدیه محیط زیست
سیکلون
ذرات
غبار
آلودگی
محیط زیست
فیدر
سرتاسی
لغزشی
روتاری والو
تغذیه
خط بالمیل
سپراتور
raymond
کلوخه
پودر
بسته بندی
غربال
اتوماتیک
متضمن
منظم
روغن و برق
کانی
بنتونیت
باریت
جیلسونایت
گیلسونایت
سلیگافلور
الوژیت
منگنز
هماتیت
مگنت
هایدنس
کربنات
لایمستون
hopper
fan raymond
cyclone
bag filter
screw
bucket elevator
bag packing division
connection pipe
چینی
گارانتی
جیگ
jigging
مکانیزم
جدایش
نوسان
باردهی
نحوه تخلیه
سرریز
ته ریز
کارایی
عملیات
کنترل سیستم
سرند
نگهداری
ماده معدنی
مخزن
hutch
نوسان
مکانیزم
پیستون
دیافراگم
هوای فشرده
حرکت موجی
تنظیم جریان
خوراک دهی
bendelari
کانی سنگین
عیارسازی
رسوبات آبرفتی
آسیاب آهک
lime mill
پخت آهک
روش سنتی
کوره های ابرهات
فرهاکس
دوار
هیدراته
هیدراتور
گرمازا
سپراتور
هوایی
آسیاب مرتز
دوار
پیش گرمکن
بسترسیال
گاز
مایع
جامد
فن
fan فن
سانترفیوژ
دینامیک
سیال
بی صدا بودن
silent
تهویه مطبوع
سطح مقطع
توزیع هوا
پاسکال
دبی
یاتاقان
sn
واسکازین
غبارگیر خشک
صنایع
کاشی
چینی
سیمان
فولاد
هودها
غبارخیز
شناور
سیال
فشار منفی
محفظه اصلی
اتاق کثیف
الیاف
تمیزکاری
شیر های برقی
ونتوری
موج ضربه
اگزوز
مایعات
پاک کننده
راندمان
جداسازی
رطوبت زن
اسکرابر
scrubber
سیکلون
cyclone
کم اصطحلاک ترین
متحرک سازی
هلیکال
سپراتور
کلاسیفایر
separator
دانه بندی
آلپین
سیکل هوایی
handling
نوار نقاله
belt conveyors
لاستیکی
زنجیری
رولیکی
الواتور
elvator
پودر های دانه ایی
کلوخه ای
لوله ای
مارپیچ
فیدر
feeder
خط خردایش
تغذیه کل
استهلاک
سرتاسی
روتاری والو
شاتونی
نواری
تغذیه
ویبراتور
vibrator
موتوژن
سیلو
هاپر
مخزن
تخلیه روانتر
آستری
لاینر
پیچ
جامبوپرکن
fill jumbo
بیگ بگ
جک
پنوماتیک
سکوی توزیع
موتد
گردوخاک
کیسه پرکن
bag packing division
مکانیکی
دیجیتال
تلرانس
کارخانجات
پودر
معدن
معادن باریت
معادن فلدسپات
معادن بنتونیت
معادن آهک
معادن فیروزه
معادن آهن
تک شیره
دو شیره
چهارشیره
توزین و دسته بندی
اتوماتیک
مکانیزه
ریزش بار
شرکت قند
کم انرژی ترین
استهلاک پایین
سهولت
تعمیر
نگهداری
آسیاب گوگرد
sulfer mill
فضای کم
ظرفیت بالا
گاز اکسیژن
تزریق گاز
سوخت کک
جداره
کشاورزی
تبدیل کلوخه
پودر
دانه بندی
خط خردایش
مس