محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه و سیدمحمود علوی وزیر اطلاعات از میهمانان این کنفرانس بودند. رئیس مجلس پاکستان که ریاست اولین دوره این کنفرانس را بر عهده داشت، روز گذشته ریاست را به لاریجانی رئیسمجلس شورای اسلامی تحویل داد.
ترامپ ارزش‌های انسانی را تجاری‌سازی کرده است
علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی که ریاست این کنفرانس را برعهده داشت در سخنرانی‌اش گفت: «برگزاری اینگونه اجلاس منطقه‌ای که مدل‌های مختلفی دارد و آنها را دارای اهمیت کرده، دلایل مختلفی دارد.» وی دلیل اول را ناکارآمدی شورای امنیت سازمان ملل دانست و گفت: «امروز شورای امنیت به وظایف خودش به‌خوبی عمل نمی‌کند و این جنگ‌هایی که در منطقه ما رخ می‌دهد بسیاری از آنها مصوب شورای امنیت نبوده است.» رئیس مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: «تحریم‌هایی که آمریکا به‌صورت یک‌جانبه‌گرایی ضد کشورهایی مانند ایران و روسیه اعمال می‌کند نیز مصوب شورای امنیت نیست و این اقدامات آنها نشان می‌دهد که این شورا جایگاه خودش را از دست داده است.»
به گزارش خبرگزاری تسنیم، لاریجانی دلیل دوم را یک‌جانبه‌گرایی آمریکا در جهان دانست و اضافه کرد: «امروز رئیس‌جمهور آمریکا یک‌جانبه‌گرایی را به‌وجود آورده که خطرناک است و ارزش‌های انسانی را تجاری‌سازی کرده است و در عمل رفتار ترامپ نظام حقوق بشر را له کرده و رفتار او جهانیان را از مدیریت جهانی ناامید کرده است.» وی با بیان اینکه دلیل سوم برای اهمیت بخشیدن به کنفرانس‌های منطقه‌ای این است که آمریکا و برخی از اطرافیان آنها عامل گسترش تروریسم شده‌اند و می‌گویند ما با آن مبارزه می‌کنیم اما در عمل از ابزار آن استفاده می‌کنند، افزود: «این سه عامل باعث شده کشورهای منطقه برای ساماندهی امنیت و نظام‌های منطقه‌ای یک مدل را دنبال کنند.»
مدل همکاری موفق منطقه‌ای
رئیس مجلس تصریح کرد: «یک نمونه مدل موفق از این کنفرانس‌های منطقه‌ای را می‌توان همکاری ایران، ترکیه و روسیه برای حل مشکل سوریه که در آستانه شکل گرفت، نام برد.»
لاریجانی ابراز امیدواری کرد که کشورهای دیگر نیز تمرکز بیشتری بر مساله مبارزه با تروریسم داشته و در قالب کنفرانس‌هایی به دنبال همکاری‌های اقتصادی باشند. وی با بیان اینکه امیدواریم کنفرانس بین‌المللی مبارزه با تروریسم در تهران در ساماندهی امنیت منطقه نقش فعالی داشته باشد، گفت: «جمهوری اسلامی ایران نیز که با درخواست دولت‌های سوریه و عراق به کمک آنها شتافت تا با مساله تروریسم در این دو کشور مبارزه کند، وظیفه خود می‌داند در هر کجا اینگونه مسائل پیش آمد با درخواست دولت‌های آن کشورها وارد عمل شود.» رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: «در یک سال آینده با سازمان‌های اطلاعاتی کشورهایی که امروز در این اجلاس حضور یافتند، ارتباط خوبی پیدا خواهیم کرد و ارتباطات اقتصادی خود را با این کشورها بیشتر می‌کنیم.»
آمریکا منطقه را تبدیل به انبار باروت کرده
همچنین محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران پیش از آغاز این کنفرانس در سخنانی گفت که آمریکایی‌ها منطقه ما را تبدیل به انبار باروت کرده‌اند که نشان‌دهنده سیاست خطرناک آنها در منطقه است. به گزارش خبرگزاری فارس، ظریف در رابطه با چالش‌های تروریسم و ارتباطات درون منطقه‌ای در جمع خبرنگاران گفت: «مجالس این کشورها نمایندگان مردم هستند که می‌توانند در این زمینه یک حرکت مردمی را علاوه بر حرکت سیاسی هماهنگ کنند.» وی در پاسخ به سوالی درخصوص اتهامات موشکی آمریکا علیه ایران اظهار کرد: «آمریکایی‌ها تلاش کردند تا در روابط ایران و اروپا مزاحمت ایجاد کنند و حتی بیش از آنکه روابط ایران و اروپا را به‌خطر بیندازند تلاش آنها این است که مسائل منطقه را وارونه جلوه دهند.»
ظریف تاکید کرد: «آمریکایی‌ها منطقه ما را انبار باروت کرده‌اند. میزان سلاحی که در منطقه فروخته می‌شود، غیرقابل باور است و بسیار بسیار فراتر از نیازهای منطقه است. این نشان‌دهنده سیاست بسیار خطرناکی است که آمریکایی‌ها در منطقه ما دنبال می‌کنند.» ظریف تصریح کرد: «این سیاست‌ها باعث شده که منطقه ما تبدیل به انباری از سلاح‌های بسیار پیشرفته و مخرب که متاسفانه هیچ کمکی به صلح و امنیت نمی‌کند، شود.»
وزیر امورخارجه کشورمان گفت: «به همین دلیل آمریکایی‌ها به اتهامات بی‌معنا متوسل می‌شوند و برای اینکه توجهات را از خطرات اصلی‌ای که منطقه را تهدید می‌کند، منحرف کنند این اتهامات را مطرح می‌کنند.» وی یادآور شد: روزنامه‌های اروپایی اعلام کردند که سلاح‌های آمریکایی را القاعده در یمن و داعش در سوریه استفاده می‌کند و این خطری است که همواره منطقه ما را تهدید می‌کند. وزیر امورخارجه کشورمان درخصوص حمله تروریستی چابهار و تلاش برای ایجاد ناامنی اظهار کرد: «آمریکایی‌ها در دنیا منزوی شده‌اند و نیاز پیدا کرده‌اند که در دعواها وارد شوند. به همین دلیل رئیس بخش مالی یک کمپانی چینی را دستگیر کردند تا سیاست‌های خود را پیش ببرند. این امر پیش از آنکه نشان‌دهنده قدرت آمریکا باشد نشان‌دهنده استیصال آمریکاست.»
تاکید بر عملکرد حاکمیت‌ها
از دیگر سو سیدمحمود علوی، وزیر اطلاعات نیز در حاشیه این کنفرانس گفت: «حاکمیت‌ها باید با اشراف اطلاعاتی طوری عمل کنند که زمینه‌ای برای شکل‌گیری تروریسم در کشورها به‌وجود نیاید.»
به گزارش «ایسنا» علوی در پاسخ به این پرسش که آمریکا می‌خواهد داعش را به کجا منتقل کند، گفت: «هرجا که بتواند منتقل می‌کند، هرجا که حاکمیتی باشد را برای انتقال جریان‌های تروریستی مناسب می‌داند.» وی افزود: «حاکمیت‌ها باید با اشراف اطلاعاتی طوری عمل کنند که زمینه‌ای برای شکل‌گیری تروریسم در کشورها به‌وجود نیاید.»
وزیر اطلاعات در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه مسبب تشکیل گروه‌های تروریستی در اهواز و چابهار چه کشورهایی هستند، ادامه داد: «جریان‌های سرویس‌های امنیتی در منطقه و سیاست‌ها و راهبردهای رژیم صهیونیستی حضور دارند و آمریکا هم متاسفانه از این جریان تروریستی حمایت می‌کند.» علوی افزود: «از نظر آنها تروریسمی که در جهت اهداف آنها باشد تروریسم مطلوب به‌شمار می‌آید.»
قانون‌گذاری در راستای مبارزه با تروریسم
همچنین حسین امیرعبداللهیان، دستیار ویژه رئیس مجلس در امور بین‌الملل بر ضرورت اقدام موثرتر پارلمان‌ها برای قانون‌گذاری و الزام دولت‌ها به فعال کردن مراکز ملی مبارزه با تروریسم در کشورها تاکید کرد.
به گزارش «ایسنا» امیرعبداللهیان در حاشیه دومین کنفرانس روسای مجالس ۶ کشور برای مقابله با تروریسم در جمع خبرنگاران گفت: «قرار است در حوزه مبارزه با تروریسم اولا پارلمان‌ها به قانون‌گذاری‌های قوی‌تر و موثرتر اقدام کنند و دولت‌ها را ملزم کنند تا مراکز ملی مبارزه با تروریسم در کشورهای عضو، فعالانه و منسجم‌تر عمل کنند. ثانیا در حوزه ارتباطات منطقه‌ای قرار است در راستای توسعه رفاه اجتماعی و اقتصادی این اجلاس توصیه‌هایی را داشته باشد و دولت‌ها هم در حوزه اجرا بتوانند اقداماتی را در حوزه توسعه و توسعه پایدار انجام دهند تا از این مسیر مبارزه با چالش تروریسم مورد تاکید و توجه قرار گیرد.»
دستیار ویژه رئیس مجلس در امور بین‌الملل ادامه داد: «در شرایطی که آمریکایی‌ها و برخی کشورهای غربی رفتار دوگانه‌ای در موضوع تروریسم دارند و ترامپ تلاش زیادی را برای اعمال سیاست ایران هراسی و انزوای جمهوری اسلامی ایران دنبال می‌کند این اجلاس پیام دیگری دارد و آن اینکه جمهوری اسلامی ایران به‌طور فعال با همه دنیا تعامل می‌کند؛ از جمله با کشورهای منطقه و به‌ویژه با همسایگان.» وی اضافه کرد: «البته بحث مواد مخدر، فضای سایبری و توجه به موضوع مبارزه با تروریسم و تاثیراتی کهقاچاق مواد مخدر و استفاده از فضای سایبری توسط تروریست‌ها می‌گذارد همچنان وجود دارد و از دیگر مسائل این اجلاس است. ما در بیانیه پایانی اجلاس که شب گذشته جلسه آن برگزار شد توافقات خوبی داشتیم. نکته مهم این است که در حوزه مبارزه با تروریسم و همکاری‌های منطقه‌ای پارلمان‌ها موظف می‌شوند که دولت‌ها را ملزم کنند به اینکه دستگاه‌های امنیتی و مراکز ملی مبارزه با تروریسم در کشورها فعالانه و با رویکرد نوین، مساله مبارزه با چالش تروریسم را ریشه‌یابی و آن را مورد پیگیری قرار دهند.»
افزایش همکاری‌های بین‌المللی ضدتروریسم
در عین حال شین جو، نایب رئیس کنگره خلق چین در این کنفرانس با تاکید بر لزوم افزایش همکاری‌های بین‌المللی برای مبارزه با تروریسم و حذف آن گفت که برگزاری این کنفرانس سیگنال مثبتی برای ایجاد ثبات در منطقه را به جهان مخابره می‌کند. به گزارش «ایسنا» شین جو با محکوم کردن حمله تروریستی چابهار گفت: «این حملات تروریستی خطر تروریسم را گوشزد می‌کند. ما شش کشور شرکت‌کننده در این کنفرانس همگی قربانی تروریسم هستیم و بر مبارزه با آن تاکید داریم.»
وی با تاکید بر لزوم تقویت همکاری‌های بین‌المللی برای مبارزه با تحرکات تروریستی، اظهار کرد: «هیچ کشوری نمی‌تواند به تنهایی به مقابله با تروریسم بپردازد. ما شش کشور باید گام‌های قدرتمندانه‌ای برای مقابله با تروریسم برداریم.»
نباید از تروریسم برای اهداف سیاسی استفاده کرد
همچنین بینالی ییلدریم، رئیس مجلس ملی جمهوری ترکیه با محکوم کردن حادثه تروریستی چابهار گفت: «نباید از تروریسم برای اهداف سیاسی استفاده کرد. نمی‌توان از طریق تروریسم به اهداف دست پیدا کرد.» به گزارش «ایسنا» بینالی ییلدریم با بیان اینکه جهان با جنگ، مهاجرت، تروریسم، بلایای طبیعی و مشکلات دیگری روبه‌روست، گفت: «این مشکلات نظام بین‌المللی را تحت‌تاثیر قرار داده است. تروریسم از مهم‌ترین مشکلات منطقه و جهان است که قطعا تنها محدود به منطقه ما نیست.» وی با بیان اینکه تروریسم ماهیت جهانی پیدا کرده است، ادامه داد: «با همکاری همه‌جانبه می‌توانیم تاثیرات تروریسم را از بین ببریم. در این کنفرانس تلاش می‌شود در راستای اهداف و موضوعات حرکت کنیم.» ییلدریم با بیان اینکه افغانستان و پاکستان باید با همکاری نزدیک به مبارزه با تروریسم بپردازند، اظهار کرد: «نباید از تروریسم برای اهداف سیاسی استفاده کرد. نمی‌شود با تروریسم به هدفی دست پیدا کرد. هرکسی از تروریسم استفاده کند، در نهایت خودش صدمه می‌بیند. در این بین تنها تاجران اسلحه منتفع می‌شوند.» ییلدریم با بیان اینکه این کشور از تروریسم ضربه زیادی خورده است، گفت: ما ۳۰۰ میلیون دلار برای مبارزه با تروریسم هزینه کرده‌ایم و هزاران انسان بیگناه جان خود را از دست داده‌اند. ما به کشورهای حامی تروریسم هشدار می‌دهیم که در نهایت خودشان ضربه می‌خورند.
باید منابع مالی تروریست‌ها را از بین ببریم
از سوی دیگر رئیس دومای روسیه نیز در این کنفرانس بر این موضوع تاکید داشت که برای مقابله با تروریسم باید منابع مالی تروریست‌ها را از بین ببریم. به گزارش «ایسنا» والودین ویچسلاو با اشاره به تاکید رئیس‌جمهور روسیه برای اتحاد کشورها در راستای مقابله با تروریسم اضافه کرد: «متاسفانه به دست آوردن این اتحاد به‌طور کامل امکان‌پذیر نشده است؛ مثلا در مورد سوریه تروریسم بین‌المللی از سال ۲۰۱۱ تا سال ۲۰۱۵ توانسته یک تروریسم شبه‌دولتی را ایجاد کند و اگر شرایط خوبی در این کشور ایجاد نشود موج مهاجرت سوری‌ها نیز تشدید خواهد شد.» ویچسلاو در ادامه با تاکید بر ضرورت نزدیک کردن قوانین کشورها برای مقابله با تروریسم خاطرنشان کرد: «ما نیازمند از بین بردن فاصله‌های قانونی هستیم. در این زمینه نباید استاندارد دوگانه وجود داشته باشد یا برای توجیه تروریست‌ها تلاش شود. قطعا ارتباطات منطقه‌ای می‌تواند به مقابله با تروریسم کمک کند.»
لزوم همکاری منطقه‌ای
رئیس مجلس افغانستان نیز در این کنفرانس بر ضرورت همکاری پارلمان‌ها برای شناسایی راهکارهای مقابله با تروریسم تاکید کرد. به گزارش «ایسنا» عبدالرئوف ابراهیمی گفت: «تروریست‌ها به هیچ کیش یا آیینی پایبند نبوده و جنایات هولناک ضدبشری را مرتکب می‌شوند آنها در مقابل پول از هر طرف که برایشان مهیا شود در جهت تحقق منافع آن طرف به کشتار مردم بیگناه می‌پردازند.» ابراهیمی یاد آور شد: «طبیعتا برای مقابله با تروریسم باید ابتدا عوامل رشد آن بررسی شود و بعد راهکارها شناسایی و در پارلمان‌ها تصویب شود. در واقع ما برای مقابله با تروریسم نیازمند همکاری‌های منطقه‌ای هستیم و آنچه در این نشست مایه امید است این که تمرکز بر مبارزه با تروریسم و تقویت همکاری‌های منطقه‌ای است.»
تحویل ریاست اجلاس به لاریجانی
همچنین در ابتدای این نشست، رئیس مجلس پاکستان ریاست اجلاس کنفرانس روسای مجالس افغانستان، ایران، پاکستان، ترکیه، چین و روسیه را به رئیس مجلس شورای اسلامی ایران تحویل داد. به گزارش «ایسنا» اسد قیصر، رئیس مجلس پاکستان در دومین کنفرانس روسای مجالس افغانستان، ایران، ترکیه، چین و روسیه با عنوان چالش‌های تروریسم و ارتباطات درون‌منطقه‌ای، ریاست این کنفرانس را به علی لاریجانی تحویل داد و ابراز امیدواری کرد که ریاست لاریجانی باعث بهتر شدن این حرکت شود و گفت که اطمینان می‌دهد مجلس پاکستان به‌عنوان دفتر دائمی این کنفرانس با تمام توان پشتیبان ایران خواهد بود. وی تاکید کرد که مجلس ایران به بهترین نحو می‌تواند این مسوولیت را انجام داده و برای اعطای امنیت و آینده روشن‌تر همکاری کند. رئیس مجلس پاکستان با ابراز خرسندی برای حضور در این کنفرانس و قدردانی از رئیس مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: «در این کنفرانس درباره چالش‌های پیش‌رو برای مبارزه با تروریسم گفت‌وگو می‌کنیم. بنابراین باید برای خشکاندن ریشه تروریسم تلاش کنیم و اقدامات مشترکی را انجام دهیم.»
نقشه آمریکا برای منطقه آسیا
همچنین رئیس مجلس شورای اسلامی در اختتامیه این کنفرانس گفت: «جریان‌ها و گروهک‌های تروریستی را آمریکایی‌ها ایجاد کرده‌اند و خودشان به این موضوع تاکید داشته‌اند؛ زیرا آسیا بهترین ظرفیت اقتصادی، انرژی و جوانان دانشمند را دارد.» به گزارش «ایرنا» لاریجانی با اشاره به اینکه ما روی مساله تروریسم بسیار حساس هستیم، افزود: «در سه دهه اخیر جنگ‌ها در آسیا بوده است و امروز اکثر جریان‌های تروریستی در آسیا هستند و علت این است که آسیا ظرفیت‌های مستعدی دارد و دشمنان می‌خواهند مانع پیشرفت این قاره شوند.» رئیس مجلس با بیان اینکه ۶ کشور حاضر در این کنفرانس از ظرفیت‌های بالا و قابل توجیه برخوردار هستند، گفت: «امروز آمریکایی‌ها می‌خواهند آسیا را با مساله جنگ و تروریسم سرگرم کنند تا فرسوده شوند و پیشرفت نکنند.» وی تصریح کرد: «امروز دنیا تاب یک‌جانبه‌گرایی را ندارد و همچنین ما نباید فقط به حرف فیزیکی تروریسم بسنده کنیم، بلکه باید ریشه‌ها را بشناسیم.» لاریجانی در نهایت تاکید کرد: «شش کشور حاضر در این کنفرانس در این کنفرانس بر مظلومیت مردمفلسطین دفاع کردند.»
ترکیه؛ میزبان کنفرانس بعدی
دومین کنفرانس روسای مجالس افغانستان، ایران، پاکستان، ترکیه، چین و روسیه درخصوص چالش‌های تروریسم و ارتباطات در منطقه که صبح روز گذشته در هتل آزادی تهران آغاز به‌کار کرد، پیش از غروب به‌کار خود پایان داد. در مراسم اختتامیه کنفرانس، ضمن ارائه گزارشی از نشست کمیته‌های اجلاس و همچنین جمع‌بندی نقطه نظرات روسای مجالس، بیانیه پایانی این نشست قرائت شد. قرار است این کنفرانس سال آینده به پیشنهاد رئیس پارلمان ترکیه در این کشور برگزار شود.
بیانیه پایانی
روسای مجالس در بیانیه پایانی دومین کنفرانس روسای مجالس ۶ کشور ایران، افغانستان، چین، پاکستان، روسیه، ترکیه با عنوان چالش‌های تروریسم و ارتباطات درون منطقه‌ای موافقت کردند که سومین کنفرانس روسای مجالس درباره چالش‌های تروریسم در تقویت همکاری‌های منطقه در سال ۲۰۱۹ در استانبول ترکیه برگزار شود. همچنین آنها اقدامات تروریستی در کشورهای عضو از جمله حادثه تروریستی اخیر در چابهار را محکوم و اعلام کردند در خشکاندن ریشه تروریسم و محکومیت حمایت از تروریسم مصمم هستند. روسای مجالس ۶ کشور آسیایی به دیدارهای خود در حاشیه این اجلاس اشاره کردند و یادآور شدند: «در دیدارهای خود به مسائل مهم منطقه‌ای و بین‌المللی نظیر تروریسم و تاثیر آن بر صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی پرداختیم. ما همچنین بر تاثیرات منفی یک‌جانبه‌گرایی بر منطقه خود و فراتر از آن نیز به بحث پرداختیم.» در این بیانیه تصریح شده است: «ما عملکرد و پیشرفت‌های به‌دست آمده از اجلاس اسلام آباد تاکنون و چالش‌ها و فرصت‌های پیش رو را مورد بررسی قرار دادیم و بار دیگر به نقش صلح و توسعه پایدار به‌عنوان پیش‌شرط ارتقای روابط، یکپارچگی و هم‌افزایی در بین کشورها تاکید کردیم. در این راستا بر لزوم تعامل و گفت‌وگوی بیشتر میان مجالس و ملت‌ها تاکید کردیم.» به گزارش «ایرنا» روسای مجالس در این بیانیه بر نقش مرکزیسازمان ملل در تصویب همکاری‌های بین‌المللی به‌منظور پیشگیری و مقابله با تروریسم و افراط‌گرایی و همچنین نیاز به اتخاذ تمامی اقدامات منطبق با حقوق بین‌المللی و اصول منشور ملل متحد تاکید کردند. همچنین در این بیانیه روسای مجالس ۶ کشور آسیایی، سازمان‌های امنیتی اعضای شرکت‌کننده را به ایجاد یک سازوکار ویژه برای تبادل اطلاعات آشکار و پنهان و رویه‌های خوب و درس‌های آموخته شده برای جلوگیری و مبارزه با تروریسم و افراط‌گرایی تشویق کردند. درخصوص برجام نیز در بیانیه پایانی بر پایبندی و اجرای کامل تعهدات آن تاکید شده و آمده است: «تاکید کردیم که توافق جامع هسته‌ای (برجام) مورد توافق جمهوری اسلامی ایران و گروه ۱+۵ به همراه اتحادیه اروپا که مورد تایید قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل است، دستاوردی مهم در دیپلماسی چندجانبه به‌شمار می‌آید.» در عین حال در بیانیه پایانی ۶ کشور، بر اهمیت چندجانبه‌گرایی تاکید شده و کلیه قوانین یک‌جانبه و فراسرزمینی و احکام قضایی هر کشور علیه کشور دیگر را که ناقض قوانین بین‌المللی، منشور ملل متحد، یا حاکمیت واستقلال کشورها باشد، نفی شده است.